Trwa obliczanie składek...
INFOLINIA +48 22 270 00 00
Czym jest transport gabarytowy i pojazd nienormatywny?
Średnia ocena: 0.00
Dziękujemy za oddanie głosu.
Transport gabarytowy wymaga odpowiedniego przygotowania oraz dopełnienia formalności. Odbywa się on z wykorzystaniem pojazdów, których parametry przekraczają przyjęte normy. Dowiedz się, czym jest tego rodzaju transport oraz z jakimi wymogami się wiąże. Bez tej wiedzy jego zorganizowanie i przeprowadzenie zgodnie z przepisami prawa nie jest możliwe.
Transport nienormatywny jest wykorzystywany głównie w przypadku ładunków, które trudno przewieźć w inny sposób. Wymaga on dokładnego zaplanowania trasy, aby odbywał się on bezpiecznie dla innych uczestników ruchu.
Czym jest pojazd nienormatywny?
Kiedy można mówić o transporcie ponadgabarytowym? Wówczas, gdy jest on realizowany pojazdem lub zespołem pojazdów, których naciski osi z ładunkiem lub bez przekraczają dopuszczalne normy przewidziane dla konkretnej drogi w przepisach o drogach publicznych. Ten rodzaj transportu występuje także w sytuacji, gdy wymiary lub masa całkowita wraz z przewożonym towarem bądź bez niego są większe od dopuszczalnych w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. W praktyce oznacza to, że pojazd nienormatywny to taki, który przekracza:
- 16,5 m długości,
- 2,5 m szerokości,
- 4 m wysokości,
- 42 t masy całkowitej.
Transport gabarytowy dotyczy więc przewozu ładunków o niestandardowych wymiarach wykraczających poza parametry typowych towarów. Jest wykorzystywany przede wszystkim do przewożenia ciężkich i dużych sprzętów, maszyn, elementów konstrukcyjnych itd., które dodatkowo mają nietypowy kształt. Transport nienormatywny wymaga nie tylko zastosowania odpowiednich pojazdów, ale musi również odbywać się w oparciu o przepisy. Aby odbywał się on bezpiecznie, trzeba również przestrzegać procedur logistycznych.
Transport gabarytowy a przepisy prawa
Wszelkie kwestie związane z transportem gabarytów regulują przepisy wspomnianej już Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z nimi pojazd nienormatywny może poruszać się po drogach publicznych pod warunkiem, że spełnione zostaną następujące wymogi:
- podmiot realizujący transport uzyska zezwolenie na przejazd pojazdu nienormatywnego odpowiedniej kategorii, które jest wydawane w drodze decyzji administracyjnej przez właściwy organ,
- podczas przewozu będą przestrzegane warunki określone w zezwoleniu,
- przejazd będzie pilotowany zgodnie z przepisami zawartymi w 64i ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym,
- kierujący pojazdem ponadnormatywnym zachowa szczególną ostrożność.
Ważne! W przypadku pojazdu nienormatywnego, który należy do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, niezbędne jest uzyskanie zezwolenia wojskowego na przejazd drogowy wydawanego przez właściwy organ wojskowy.
Transport gabarytu – jakie zezwolenia są potrzebne?
Wyróżnia się 3 kategorie zezwoleń na ponadgabarytowy: kategorii II, III i IV. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na ich temat.
Kategoria II
Ten rodzaj zezwolenia jest niezbędny w przypadku przejazdu po drogach publicznych pojazdu o następujących parametrach:
- nacisk osi i rzeczywista masa całkowita nie przekraczają dopuszczalnych norm,
- szerokość nie jest większa niż 3,2 m, a wysokość – 4,3 m,
- długość nie przekracza 15 m (lub 23 m w przypadku zespołu pojazdów).
Wydanie zezwolenia wiąże się z koniecznością uiszczenia opłat. Ich wysokość jest regulowana Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego. Zgodnie z nim w przypadku kategorii II koszty kształtują się następująco:
- 200 zł – zezwolenie na miesiąc,
- 400 zł – zezwolenie na 6 miesięcy,
- 1200 zł – zezwolenie na 12 miesięcy,
- 2000 zł – zezwolenie na 24 miesiące.
Opłatę należy uiścić konto starostwa właściwego ze względu na siedzibę podmiotu składającego wniosek lub miejsce rozpoczęcia przejazdu.
Kategoria III
Zezwolenia III kategorii wydaje się dla pojazdów o następujących parametrach:
- nacisk osi i rzeczywista masa całkowita nie przekraczają dopuszczalnych norm,
- szerokość nie jest większa niż 3,4 m, a wysokość – 4,3 m,
- długość nie przekracza 15 m dla jednego pojazdu, 23 m w przypadku zespołu pojazdów lub 30 m w przypadku pojazdów ze skrętnymi osiami.
Pamiętaj! Zezwolenie kategorii III uprawnia również do poruszania się pojazdami i drogami, które są objęte wymogami kategorii II.
Opłaty za wydanie tego dokumentu kształtują się w następujący sposób:
- 500 zł – zezwolenie na miesiąc,
- 1000 zł – zezwolenie na 6 miesięcy,
- 2000 zł – zezwolenie na 12 miesięcy,
- 3000 zł – zezwolenie na 24 miesiące.
Wpłaty należy dokonać na konto Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
Kategoria IV
Kategoria IV dotyczy pojazdów, których:
- nacisk osi nie przekracza dopuszczalnych norm,
- masa całkowita wynosi maksymalnie 60 t,
- szerokość nie jest większa niż 3,4 m (dla drogi jednojezdniowej) lub 4 m (dla drogi dwujezdniowej klasy A i S),
- wysokość nie jest większa niż 4,3 m,
- długość nie jest większa niż 15 m
- długość nie przekracza 15 m dla jednego pojazdu, 23 m w przypadku zespołu pojazdów lub 30 m w przypadku pojazdów ze skrętnymi osiami.
Wydanie tego dokumentu kosztuje kolejno:
- 800 zł – zezwolenie na miesiąc,
- 1600 zł – zezwolenie na 6 miesięcy,
- 3200 zł – zezwolenie na 12 miesięcy,
- 4800 zł – zezwolenie na 24 miesiące.
Wyróżnia się także kategorią V, która dotyczy ruchu pojazdów niespełniających wymogów tych omówionych wyżej. Takie zezwolenie kosztuje 500 zł, gdy wymiary przekraczają dopuszczalne wielkości, ale nacisk osi i masa są zgodne z wytycznymi. W pozostałych przypadkach opłata to 1 600 zł.
Kiedy transport ponadgabarytowy musi być pilotowany?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2023 r. w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych transport wymaga zaangażowania jednego pilota, jeśli chociaż jeden z wymiarów pojazdu przekracza:
- 23 m długości,
- 3,2 m szerokości,
- 4,5 m wysokości,
- 60 t rzeczywistej masy całkowitej.
Dwa pojazdy pilotujące są potrzebne, gdy przekroczona zostanie co najmniej jedna z podanych wartości:
- 30 m długości,
- 3,6 m szerokości,
- 4,7 m wysokości,
- 80 t rzeczywistej masy całkowitej.
Wspomniana ustawa wprowadziła zmiany związane z wymogami dotyczącymi wyposażenia oraz oznakowania pojazdów pilotujących transport ponadgabarytowy. Do najważniejszych z nich zalicza się m.in.:
- brak konieczności umieszczania na dachu tablicy informacyjnej,
- minimalną wysokość wynoszącą 1,7 m,
- konieczność umieszczania napisu „Pilot” na przedniej masce, przednich bocznych drzwiach i na tylnej klapie lub tylnych drzwiach,
- konieczność zastosowania białych i czerwonych pasów na przedniej masce, bokach oraz tylnej klapie lub tylnych drzwiach (w przypadku maski dopuszczalne jest zrezygnowanie z pasów, jeśli jej wymiary nie pozwalają na zastosowanie ich wraz z napisem „Pilot”),
- konieczność wyposażenia auta w co najmniej dwa światła żółte błyskowe na dachu, których sygnały mają być widoczne ze wszystkich stron pojazdu z odległości nie mniejszej niż 150 m.
Do obowiązkowego wyposażenia pojazdu pilota zalicza się także m.in. środki bezpośredniej łączności radiowej w tym co najmniej jedno urządzenie przenośne, przynajmniej 4 pachołki drogowe U-23 o wysokości wynoszącej minimum 750 mm oraz tarczę do zatrzymywania pojazdów.
Zgodnie z wprowadzanymi zmianami samochodem pilotującym nie mogą być pojazdy typu:
- AA – Kareta (sedan),
- AE – Kabriolet,
- AB – Hatchback kareta (sedan),
- AC – Kombi,
- AD – Coupe.
Wyłączone są także pojazdy grupy M2 lub M3, samochody sanitarne, kempingowe oraz pogrzebowe.
Przygotowanie transportu ponadgabarytowego wymaga dużej wiedzy oraz doświadczenia. Niezbędne jest zaplanowanie trasy, uwzględniając ewentualne przeszkody w postaci wiaduktów czy niskich mostów. Osoby zajmujące się przygotowaniem takiego przewozu, muszą doskonale znać obowiązujące przepisy i wymogi prawne. Transport ładunków ponadgabarytowych zazwyczaj odbywa się poza godzinami szczytu, najczęściej między 22 a 6 rano. Dzięki temu może on odbywać się bezpiecznie dla innych uczestników ruchu.
Podziel się: